Boczne skrzywienie kręgosłupa czyli skolioza, zwykle ujawnia się w okresie wzrostu kostnego dziecka, czyli od chwili, gdy dziecko stawia pierwsze kroki, aż do 12.–14. roku życia. Skoliozy strukturalne powstają w okresie przyspieszonego wzrostu dziecka najczęściej między 1-3 , 7-9 i 12-15 rokiem życia.

Często skolioza nasila się w okresie dojrzewania dziecka, kiedy nastolatek zaczyna gwałtownie rosnąć. Dzieje się tak, ponieważ mięśnie nie nadążają za rozwojem kośćca i nie stanowią wystarczającej podpory dla kręgosłupa. Skolioza częściej dotyka dziewczynki niż chłopców. Im wcześniej się pojawi, tym skutki są groźniejsze.

Skolioza - nieznane przyczyny powstania

Większość dzieci ma skoliozę samoistną (idiopatyczną), której przyczyny nie są znane. Chorobie sprzyjają brak ruchu oraz nieprawidłowa postawa podczas siedzenia. Godziny spędzone przed telewizorem lub przy komputerze są dla rozwoju mięśni stracone. Mówi się też o skłonnościach dziedzicznych. Ale dlaczego jedno dziecko choruje, a drugie nie, wciąż nie wiadomo. Skolioza może też powstać z powodu wad wrodzonych kręgosłupa, miednicy czy nierównej długości nóg.

Jak sprawdzić czy skolioza grozi dziecku

Mimo że prowadzi się badania przesiewowe, co jakiś czas sama sprawdzaj, czy plecy dziecka są zbudowane symetrycznie. Najlepiej wtedy, gdy rozebrane, stojąc na wyprostowanych nogach, zrobi skłon do przodu, dotykając palcami podłogi. Przyjrzyj się, czy po obu stronach kręgosłupa plecy są jednakowo wysklepione.

Gdy dziecko wyprostuje się, zwróć uwagę, czy ramiona znajdują się na jednej wysokości, nie wystaje łopatka, biodro nie jest wysunięte, a talia bardziej wcięta z jednej strony. Jeżeli tylko zauważysz jakąś asymetrię, nie zwlekaj z wizytą u pediatry. W razie skoliozy skieruje dziecko do poradni rehabilitacyjnej. Rozwój wcześnie wykrytej choroby można zahamować, a nawet skorygować powstałe skrzywienie. Im szybsza pomoc lekarza, tym większe szanse powodzenia.

Co powoduje skolioza?

Asymetrie ustawienia barków, łopatek oraz miednicy, asymetrie ustawienia kątów talii, przeniesienie środka ciężkości, garb żebrowy najczęściej po wypukłej stronie skrzywienia, pogorszenie wady w okresie przyspieszonego wzrostu, zaburzenie czucia głębokiego z więzadeł mięśni i stawów – co powoduje utrwalenie nawyku wadliwej postawy, przeciążenia aparatu ruchu i szybsze zwyrodnienia kręgosłupa. Obejmuje ona zmiany w systemie więzadłowo- mięśniowo-powięziowym, systemie nerwowym oraz w obrębie stawów kręgosłupa.

Podczas tworzenia się skrzywienia, wywołanego przez którykolwiek z czynników, złamana zostaje równoległość przestrzeni międzykręgowej. Wszystkie połowy kręgów położonego po stronie wypukłej skrzywienia oddalają się od siebie, zmniejszając siły sprężające międzykręgowe i wzmagając siły rozprężające.

Przeciwległe części kręgów i dysków, tj. położone w części wklęsłej, zachowują się dokładnie odwrotnie, w ich przypadku rosną siły sprężające, które spłaszczają ściskają i uszkadzają tkanki położone po stronie wklęsłej. W ten sposób zachwiana zostaje równowaga troficzna kości, chrząstki i mięśni.

Ten efekt kompresji wpływa bezpośrednio na jądra kręgów, chrząstkę nasadową i wzrostu.
Asymetryczny nacisk wywołuje błyskawiczne mikro uszkodzenia tkanki chrzęstnej, kostnej i mięśniowej, powodując ich niedokrwienie, a w późniejszym etapie zmiany anatomiczno-patologiczne, które w przypadku skoliozy strukturalnej przejawiają się odwrotnie porównując stronę wypukłą ze stroną wklęsłą krzywizny.

a) Strona wklęsła:

• kręg obniża się,
• zmniejsza się wysokość odpowiedniej połowy trzonu kręgowego,
• atrofia płytek nasadowych,
• zmniejsza się ilość chrząstki nasadowej, lub zanika ona zupełnie,
• wzrost gęstości kości,
• zmniejsza się wysokość dysku międzykręgowego. —Ť Jądro miażdżyste przesunięte w stronę wypukłości,
• nacisk na połączenia stawowe z jednoczesnym powstaniem osteofitów i synostozy,
• kanał nerwowy zwęża się,
• żebra zbliżają się do siebie,
• żebra przemieszczają się z przód i w bok.

b) Strona wypukła

• krąg się unosi,
• wzrasta wysokość odpowiedniej połowy trzonu kręgowego,
• hipertrofia płytek nasadowych,
• zwiększa się ilość chrząstki nasadowej,
• gęstość kości wyraźnie się zmniejsza,
• zwiększa się wysokość dysku międzykręgowego,
• anormalne położenie jądra miażdżystego,
• nasada i blaszki łuku nerwowego są cieńsze i wydłużone,
• żebra oddalają się od siebie,
• żebra przemieszczają się do tyłu,
• przykurcz i zwiotczenie mięśni,
• wydłużenie deformujące mięśnie.
• braki żywieniowe we wszystkich tkankach z poważnym niedokrwieniem połowy dysku i chrząstki,
• zaburzenia odżywcze spowodowane uszkodzeniem tkanek.

Kręgosłup dotknięty skoliozą prezentuje:

• wygięcie boczne, z towarzyszeniem kifozy lub lordozy, lub bez,
• rotacja wokół własnej osi,
• kręgi obracają się zwracając wyrostki kolczyste i nasadę łuku nerwowego w stronę wklęsłości, trzon natomiast w stronę wypukłej części krzywizny,
• największe zniekształcenie trzonów kręgów u wierzchołka skrzywienia, przybierają one formę klinowatą z podstawą po stronie wypukłej,
• kliniczny objaw rotacji-garb,
• garb, będący wypukłością żebrową tylną położony po stronie wypukłej krzywizny.

Rzadka ciężka postać skoliozy u dziecka w okresie wzrostu może prowadzić dla pogłębiającej się deformacji: paraliżu dolnej części ciała, niewydolności płuco-serca | innych patologicznych zmian w organach wewnętrznych. Niektórzy badacze twierdzą że pewne rodzaje skolioz pogłębiają się nawet u dorosłych, będąc przyczyną niezdolności do pracy, zaburzeń psychicznych i umieralności.

Skrzywienia skoliotyczne mogą być następujących rodzajów:

• grzbietowe,
• grzbietowo-lędźwiowe lub piersiowo-lędźwiowe,
• lędźwiowe,
• mieszaną.

Źródło: „Metoda leczenia skolioz, kifoz i lordoz”, prof. S. Sastre Fernandez; wydanie polskie pod. redakcją prof. nadzw. dr hab. n. med. Z. Śliwińskiego; wyd. Markmed Rehabilitacja s.c.

Plecy okrągłe

Plecy okrągłe są jedną z najczęściej występujących wad postawy. W wyniku tej wady, jądro miażdzyste znajdujące się między kręgami przemieszcza się w tył. Trzony kręgów oddalają się od siebie w części tylnej i zbliżają w części przedniej. Takie ułożenie kręgów powoduje nierównomierny rozkład nacisku na krążki międzykręgowe. Powoduje to zwiększenie nacisku na przednich krawędziach trzonów i dysków a tym samym zmniejszenie go na ich krawędziach tylnych. Jednocześnie, następuje naciągnięcie więzadeł, ścięgien i mięśni położonych po stronie wypukłości i ich przykurczenie po stronie przeciwnej. Wada ta może wywołać ból lub przebiegać bez symptomów. Ból umiejscowiony jest zazwyczaj w miejscu szczytu krzywizny. Wiadomo obecnie, że w rozwoju wady jaką są plecy okrągłe udział biorą między innymi czynniki mechaniczne. Anormalne naciski mogą być czynnikiem pogłębiającym i w ten sposób oddziaływać na kręgi i dyski, ale także pośrednio na trzewia, poprzez nacisk, jaki wywołuje klatka piersiowa. Wadę tą można klasyfikować pod względem: stopnia zmiany, umiejscowienia, kierunku i przyczyn powstawania.

Kifoza może być wywołana przez niektóre z poniższych przyczyn:

• wrodzone,
• wady postawy,
• choroba Scheuermanna,
• nerwowo-mięśniowe,
• pourazowe lub pooperacyjne,
• metaboliczne,
• promieniowanie,
• anormalny rozwój kręgosłupa,
• choroby kolagenowe,
• nowotwory,
• przepuklina oponowo-rdzeniowa,
• inne.

Źródło: „Metoda leczenia skolioz, kifoz i lordoz”, prof. S. Sastre Fernandez; wydanie polskie pod. redakcją prof. nadzw. dr hab. n. med. Z. Śliwińskiego; wyd. Markmed Rehabilitacja s.c.

Plecy wklęsłe

Ewolucyjną zdobyczą człowieka jaką jest postawa wyprostowana, spowodowała wyprostowanie kręgosłupa, a następnie odwrócenie dotychczasowego kierunku wygięcia kręgosłupa w okolicach lędźwiowych. W zarodku ludzkim w wieku 48 dni, jeszcze przed rozpoczęciem procesu wapnienia, kręgosłup jest wygięty ku tyłowi i nie występują żadne krzywizny lordotyczne. Po urodzeniu, za sprawą napięcia mięśni, miednica nachyla się ku przodowi i zaczyna się wykształcać lordoza lędźwiowa a następnie szyjna, w miarę jak dziecko zaczyna unosić głowę. „Fizjologiczne krzywizny człowieka są efektem jego przystosowania się do poruszania się na dwóch nogach. Pojawienie się lordozy w gatunku ludzkim ma więc przyczyny w jego postawie i funkcjonowaniu, a prawdziwymi przyczynami jej wytworzenia się są związane z nimi naciski, i różnego rodzaju zmiany strukturalne.
Hiperlordozie, zwanej też lordozą patologiczną, może towarzyszyć ból, umiejscowiony głównie w okolicy lędźwiowej, oraz w rzadkich przypadkach grzbietowej. Hiperlordoza w ciężkiej postaci może również doprowadzić do problemów oddechowych i zaburzenia w chodzeniu. Kręgi przybierają tu kształt klinowaty, z grubszą przednią częścią kręgu, dokładnie na odwrót niż ma to miejsce w przypadku pleców okrągłych. Biomechaniczne uwarunkowania powstania tego skrzywienia są identyczne jak w przypadku pleców okrągłych, jednakże siła powodująca skrzywienie działa w odwrotnym kierunku.

Etiologia lordozy może być:

• wrodzona,
• związana z postawą,
• pourazowa lub pooperacyjna,
• schorzenia nerwowo-mięśniowe i neurologiczne,
• niedostateczne zrównoważenie miednicy,
• inne przyczyny.

Źródło: „Metoda leczenia skolioz, kifoz i lordoz”, prof. S. Sastre Fernandez; wydanie polskie pod. redakcją prof. nadzw. dr hab. n. med. Z. Śliwińskiego; wyd. Markmed Rehabilitacja s.c.

rejestracja rehabilitacja:
 530 704 703 od pon do pt w godzinach od 12⁰⁰ do 18⁰⁰; rejestracja lekarska:
 32 615 57 52 od pon do pt od 16⁰⁰ do 19⁰⁰;

---

Wiadomości zamieszczone na tej stronie mają jedynie charakter informacyjny, nie mogą być traktowane jako porada lekarska.